Op zoek naar jezelf (2)

Vanochtend, toen ik opstond, zag ik als allereerste de zon om mijn gordijnen kijken.


Om een geweldig leven te leiden, moet je precies weten wat je doel in je leven is. “Zie de top van de berg, en je komt er.” zegt een oude Indiaan in het boek Eigen Doel van Frank van Empel en Salem Samhoud. Als je een top gaat zien in je leven; een hoger doel waar iedere keuze heen leidt, en je kiest een geweldig doel dan is een geweldig leven binnen handbereik.

In dit berichtje ga ik samen met jou op zoek naar een hoger doel voor het leven en de kern van deze zoektocht heb je al gehad. Deze kern is de allereerste zin, de zin over de zon ’s ochtends. Ik weet bijna zeker dat jij weet hoe mijn dag was, vandaag. Mijn dag was geweldig. Mijn dag was geweldig, omdat niets dat verder gebeurde gedurende heel de dag iets kon veranderen aan het feit dat ik vanochtend opstond met verse zonnestralen op mijn gezicht. Van de zon ’s ochtends word ik vrolijk en een dag die met zon begint, kan nooit meer stuk.

Je hogere doel in het leven is iets vergelijkbaars als de zon. Het doel is zo sterk, zo overtuigend dat niets dat verder gebeurt de positieve kracht hiervan kan laten verdwijnen. Als je iedere dag opstaat met een duidelijk doel in je leven, dan is alles daarna makkelijker. Alle keuzes die je moet maken gaan in de richting van dit doel. Niets kan je meer chagrijnig maken, want het doel staat boven triviale dingen als vertraagde treinen en regen. Ik heb pas heel kort een hoger doel in mijn leven onder woorden weten te brengen, maar nu al is het de beste zon die ik ooit gehad heb.

Een geweldig doel, dat helpt om een goed leven geweldig te maken, voldoet voorlopig in mijn ogen aan twee criteria: ten eerste geeft het antwoord op de drie vragen uit het ‘hedgehog concept’ van Jim Collins en ten tweede is het zo simpel mogelijk.

Het hedgehog concept
Jim Collins beschrijft in zijn boek Good to Great drie vragen die je moet stellen om een doel te vinden dat daarna alle keuzes makkelijk maakt. Blijf je op weg naar jouw top trouw aan de antwoorden op deze drie vragen, dan helpt dit je jouw hogere doel te bereiken.

Deze drie vragen zijn:

1) Wat is je passie?
2) Waar kun je het beste in worden in jouw wereld?
3) Hoe kun je hier jezelf mee onderhouden?

Deze vragen zijn alle drie makkelijk te beantwoorden, maar daarvoor moet je wel heel diep in de spiegel kijken. Om een goed antwoord te geven moet je helemaal los komen van alle vooroordelen en aannames die je nu hebt. Vraag één, bijvoorbeeld, is niet: “wat heb je gestudeerd en moet daarom je passie worden?” Vergelijk de mensen die je kent die wél na hun studie gingen werken in hetzelfde vakgebied en de mensen die bewust ervoor kozen een heel andere richting uit te gaan. Welke van de twee groepen is over het algemeen gelukkiger?

Toen ik nadacht over mijn passie, merkte ik dat ik vaak me liet beperken door gedachten als “daarmee kan ik nooit mijn geld verdienen” en “ik heb daar nog helemaal geen ervaring mee, hoe weet ik dat ik dat echt wil?” Het gevolg was dat ik niet kon bedenken wat mijn passie zou kunnen zijn. Pas later begon het me te dagen dat ik mezelf niet moet laten beperken door dit soort ‘randvoorwaarden’: een passie is een passie en daar kan niets iets aan veranderen. Ik heb toen alles losgelaten en heel diep nagedacht over wat me gelukkig maakt, wat me energie geeft en waarvoor ik met plezier iedere dag opsta. Het antwoord op die vragen, dat is mijn passie. Mijn passie is mensen. Ik wil heel mijn leven nieuwe mensen blijven ontmoeten en van hen leren. Ik wil met andere mensen nieuwe inzichten ontdekken en als het even kan, wil ik mensen ook nieuwe inzichten geven; mensen ontroeren.

Nu zijn er een miljoen verschillende manieren om deze passie te bereiken. Stel je eens voor dat je passie muziek is: hoeveel verschillende dingen kun je wel niet doen in de muziekwereld om heel je leven met deze passie bezig te zijn? Je kunt zelfs accountant worden en toch je passie voor muziek altijd centraal hebben staan. Daarom is vraag twee belangrijk: waar kun je het beste in worden in jouw wereld? Ieder mens heeft verschillende kwaliteiten en als ieder mens zijn of haar kwaliteiten zou kennen, dan is er voor iedereen ruimte om ergens heel goed in te zijn.

Stel je iemand voor die helemaal gek is van geneeskunde, laten we haar Kim noemen. Kim is al vanaf heel jong altijd bezig met geneeskunde: met haar poppen, de boeken die ze leest. De passie van Kim is, heel simpel: geneeskunde. Alleen kan Kim niet zo goed leren en daarom kan ze nooit geneeskunde gaan studeren. Einde passie? Nee hoor, omdat Kim altijd trouw bleef aan haar passie, lukte het haar om een baantje bij de servicedesk van een ziekenhuis te krijgen. Iedere dag, heel de dag, kan Kim mensen die langskomen naar de juiste arts brengen of van snel advies voorzien. Iedere dag van Kim staat in het teken van de geneeskunde. Kim is één van de beste servicedeskmedewerkers ooit, niet alleen omdat ze een gave heeft voor dit werk, maar ook omdat ze precies doet wat haar passie is.

Ik vroeg me dus af: waar kan ik het beste in worden van mijn wereld? Een lastige vraag, maar na een aantal baantjes en vele jaren studeren weet ik wel ongeveer wat ik wel en niet kan. Ik kan bijvoorbeeld redelijk snel informatie verzamelen, verbanden ontdekken en aan de slag gaan met deze nieuwe kennis. Ik ben een ramp als het gaat om het vervolgens structureel toepassen van deze kennis, dat ook.

Dan komt het tweede deel van de vraag: kan ik hier ook het beste in worden van mijn wereld? Ik heb redelijk wat mensen ontmoet die heel goed zijn in datgene waar ik ook heel goed in ben: informatie verzamelen, verwerken en toepassen. Kan ik beter worden dan zij zijn? Ik denk het wel en zeker in mijn wereld. Mijn wereld is die van het maatschappelijke werk, de ontwikkelingshulp. In die wereld ken ik niet zo heel veel mensen die ik niet zou kunnen overtreffen als het gaat om heel snel heel goed nieuwe informatie om te zetten in daden.

Tot slot, vraag drie: kan ik hiermee vervolgens ook geld verdienen? Ik denk het wel. Hoe? Door met de informatie die ik verwerk tot nieuwe daden waarde toe te voegen aan het leven van anderen. Ik moet mensen die een bepaalde vraag, een bepaald probleem of een bepaalde uitdaging hebben waar geen standaard oplossingen voor bestaan helpen om snel toch een goede oplossing te vinden. Dat is voor mensen wat waard en dus kan ik daarmee geld verdienen.

Simpel
Als je me een beetje gevolgd hebt in de laatste alinea’s, dan zie je nu de ruwe bouwstenen van het hoger doel in mijn leven. Ik wil andere mensen helpen oplossingen te vinden voor vragen, problemen of uitdagingen waar niet zomaar een antwoord op is om zichzelf of de maatschappij waarin zij leven zo te verbeteren, waarbij ik me heel erg wil richten op mensen...

Daar kan ik dus niets mee. Zie je het al voor je dat ik iedere ochtend voor de spiegel sta en dat tegen mezelf zeg? Denk je dat een zin als deze mij helpt keuzes te maken? (“Zal ik die goedbetaalde baan bij de bank nemen? Uhm...”) Dus is vervolgens de truc: maak je hoger doel zo simpel mogelijk, zonder de kern te verliezen. Dat is vooral een kwestie van heel veel nadenken, herschrijven en steeds terugkijken naar de drie centrale vragen. Na heel veel wikken en wegen kom je dan uit op iets als “andere mensen verder helpen in hun leven”. En nee, dan kies ik niet voor die goedbetaalde baan, want met een lening help ik niemand verder.

Mijn hogere doel in mijn leven – mijn top van de berg – is dan ook niet veel meer dan dat. Ik wil bereiken dat ik mijn brood verdien door iedere dag mensen verder te helpen in hun leven als het ze even tegenzit. Ik wil ze gelukkig maken en helpen groeien. Daarbij wil ik nog wel meer dingen bereiken, maar die helpen me vooral op weg naar dit doel. De dingen die hierbij komen kijken heten “gewaagde doelen” en hierover ga ik de volgende keer een stukje schrijven. Voor nu laat ik jou nadenken over jouw hogere doel in je leven. Ik ben benieuwd.

Blijf groeien! Jasper, i2i

Dit is de tweede (wederom lange) post in de serie Op zoek naar jezelf. De eerste post kun je hier lezen.