Op zoek naar jezelf (1)

Vijfentwintig vind ik een mooie leeftijd om een doel te bepalen voor mijn leven. Ongeveer een half jaar ben ik nu actief bezig met zingeving en na alle twijfel die dat eerst bracht, begint het nu antwoord te geven op belangrijke vragen zoals: wat wil ik bereiken in mijn leven én hoe blijf ik gelukkig en kan ik tevreden blijven zijn met wie ik ben? Mijn nieuwe baantje gaf me een aantal boeken over het vinden van passie, veranderen en het zoeken van bestaansrecht. Ik verslind de boeken en hoewel ze vooral geschreven zijn voor organisaties en bedrijven, sluit de boodschap goed aan bij persoonlijke ontwikkeling en die belangrijke vragen die bij zoveel mensen van mijn leeftijd door het hoofd spoken.

In aanloop naar 24 april – de dag dat i2i een half jaar bestaat en een jaar nadat ik onbewust de keuze maakte die deze hele zoektocht naar mezelf en een doel in mijn leven inspireerde – zal ik een aantal berichtjes schrijven over deze onderwerpen. Dit worden zeer persoonlijke bijdragen, maar ik hoop ze zo te schrijven dat ze een inspiratiebron vormen voor anderen.

Voor ik verder ga, zal ik eerst antwoord proberen te geven op een te verwachten vraag: waarom al die moeite om jezelf te vinden, waarom ga je niet gewoon werken en trouwen en volg je het ‘normale’ levenspad? Mijn antwoord daar op is simpel: ik denk niet dat ik duurzaam gelukkig kan blijven met een simpel, goed leven. Ik geloof in geen god dus dit leven is mijn éénmalige kans er iets moois van te maken en ik wil die kans met beide handen aanpakken; mijn leven uitwringen tot ik weet dat dit echt alles was dat er in zat. Goed is prima, maar ik wil een geweldig leven.

“Good is the enemy of great” begint het boek Good to Great van Jim Collins, één van de huiswerkboeken van mijn baantje. Het boek las als de samenvatting van al die stukjes zingeving en persoonlijke ontwikkeling die ik het afgelopen half jaar gelezen heb. In het boek worden ideeën onder woorden gebracht die ik al jaren heb, maar nog niet kon benoemen. In het boek beschrijft Jim Collins elf Amerikaanse bedrijven die een overgang doorgemaakt hebben van simpele, goede bedrijven naar geweldige bedrijven die alle andere ver achter zich lieten in hun ontwikkeling. In het voorwoord geeft hij aan dat de lessen ook te vertalen zijn naar persoonlijke ontwikkeling en dit stuk wil ik dan ook gebruiken om dit te doen. De bedoeling is dan uit te leggen hoe je een simpel, goed leven kunt veranderen in een geweldig leven.

Dit berichtje en daarmee heel de serie is dus niet bedoeld voor lezers die het bekende pad van het leven – de weg van de minste weerstand – meer dan voldoende vinden, maar voor hen die net als ik geen genoegen nemen met gewoon goed. Alvast een steuntje in de rug voor hen: het gaat lijken alsof goed naar geweldig heel moeilijk is, maar nu al kan ik uit eigen ervaring zeggen dat het snel makkelijker wordt dan de gebaande paden.

Zes stappen van goed naar geweldig
Het pad van goed naar geweldig bestaat uit zes even belangrijke stappen en een overkoepelend mechanisme dat succes garandeert. De stappen hoeven niet achter elkaar genomen te worden, maar voor succes moet je ze – volgens het onderzoek van Jim Collins – wel steeds alle zes blijven nemen, voor altijd. De bedrijven uit het boek hadden minimaal vier, vijf jaar nodig om de overgang te maken en hoewel ik dit effect sneller verwacht in het persoonlijke leven, is het een proces dat veel tijd en toewijding vereist.

De eerste stap is level 5 leadership. De persoon met leiding over de verandering (jij en ik, dus) moet bepaalde, unieke eigenschappen bezitten of aanleren om succesvol te veranderen van goed naar geweldig. De belangrijkste twee eigenschappen zijn de absolute wil om te veranderen tegenover de bescheidenheid dit te doen voor iets groters dan jezelf. Een niveau 5 leider durft zich kwetsbaar op te stellen tegenover anderen en laat zijn of haar daden spreken, niet de woorden alleen. Als het even tegenzit, kijkt een niveau 5 leider naar zichzelf en neemt zelf verantwoordelijkheid om het weer goed te laten gaan.

Voor mij betekent dit, dat ik nooit moet vergeten dat alles wat gebeurt mijn eigen keuze is en dat ik volledig verantwoordelijk ben voor de situatie waarin ik verkeer. Ook moet ik me nooit afsluiten voor de mening van anderen: als iemand iets over mij zegt mag ik dit nooit afdoen als jaloezie, verkeer inzicht of de bekende “hij kent mij gewoon niet”. Als ik een succesvol niveau 5 leider wil zijn, moet ik helemaal andersom denken dan als ik ooit deed: het maakt me super veel uit wat anderen van me denken en ik zal hier naar luisteren. Daarnaast moet ik altijd 100% blijven geloven in dat de verandering die ik doormaak ook de goede is.

Ik denk niet dat je ooit van jezelf kunt zeggen dat je een niveau 5 leider bent, maar ik heb wel het gevoel de afgelopen jaren stapjes in deze richting genomen te hebben. Iedereen die daar een mening over heeft, nodig ik van harte uit deze met mij te delen.

Stap twee is voor bedrijven heel moeilijk, maar gelukkig in deze vertaling makkelijker. Om succesvol te veranderen moet je om je heen de juiste mensen verzamelen en deze ook zo om je heen hebben dat ze het best tot hun recht komen. Vrienden, familie, collega’s en je partner: als ze op weg naar geweldig zijn je helpen zitten ze goed. Pas als iedereen goed zit (en: de mensen die tegenwerken uit je leven verdwenen zijn) bepaal je met hen waar je heen gaat. Misschien is het toch niet zo makkelijk... Wat misschien nog wel het moeilijkste is, is dat Jim Collins zegt dat je beter niemand om je heen kunt hebben, dan mensen die je niet voor 100% steunen. In een bedrijf is dat nog te doen, maar ik je persoonlijke leven?

Door te reizen, te verhuizen en te gaan werken is mijn sociale leven flink ondersteboven gegooid. Ja, ik ben het afgelopen jaar veel “vrienden” kwijt geraakt, maar de mensen die ervoor terugkwamen zijn waardevoller voor me. Bovendien is mijn relatie met sommige vrienden veranderd, waardoor we nog meer aan elkaar hebben. Ik denk dat ik stap 2 makkelijk vind, omdat de juiste mensen om je heen verzamelen een natuurlijk proces is, als je maar durft te luisteren naar je hart en bewust durft te worden van ongelijke relaties, die je alleen energie kosten en daarvoor niets teruggeven.

Dan komt een pijnlijke stap, stap drie: kom de harde waarheid onder ogen, maar verlies nooit de hoop op verbetering. Toen ik begin februari terugkwam in Nederland had ik geen geld, geen baan, een vriendin aan de andere kant van de wereld en grote schulden (dit is een samenvatting). Die situatie viel (en valt) niet te bagatelliseren, dus keek ik diep in de spiegel en heb ik opgeschreven hoe mijn leven eigenlijk in elkaar stak. Geïnspireerd door “the secret” heb ik vervolgens een papiertje gemaakt met de ideale situatie en dit opgehangen op een goed zichtbare plek. Ook heb ik een klein muntje genomen en dit het symbool van de ideale situatie gemaakt. Dit muntje draag ik iedere dag bij me en iedere dag begin en eindig ik met het lezen van de ideale situatie en het geloof dat ik deze kan bereiken.

Leuk was het niet, zeker niet de eerste maand, maar door niet weg te kijken van de harde feiten en te geloven dat ik deze kon veranderen is het nu al grotendeels gebeurd. Eén maart tekende ik voor een te gek baantje, eind maart had ik het grootste deel van mijn schulden afbetaald en een realistische regeling getroffen voor de overigen. Eind april heb ik het eerste beetje geld gespaard en binnen een half jaar zal ik bij mijn vriendinnetje wonen. Nee, de spiegel is niet leuk, maar of ik er wel of niet in keek, de situatie zou sowieso hetzelfde zijn, dus kan ik maar beter kijken en handelen naar wat ik zie. Oftewel: de feiten onder ogen komen, maar nooit twijfelen aan de goede afloop.

De vierde stap is zo belangrijk en zo complex dat ik me voorlopig zal beperken tot het omschrijven van de uitdaging die deze stap brengt en pas in een volgend stukje op zoek zal gaan naar het antwoord. Voor mij is stap vier de kern van de zoektocht naar de manier om mijn leven van goed naar geweldig te laten gaan. Dit is echter, denk ik, persoonlijk en hoeft daarom niet hetzelfde te zijn voor jou. Stap vier heet het hedgehog concept en helpt je te bepalen waar je heen moet met je leven. Het geeft richting en enigszins een doel en belangrijke voorwaarden om dit te bereiken. Het hedgehog concept vraagt een antwoord op drie vragen:

1) Wat is je passie?
2) Waar kun je het beste in worden in jouw wereld?
3) Hoe kun je hier jezelf mee onderhouden?

De drie vragen hebben veel verbanden met elkaar en wat je doel ook is, als het niet binnen deze drie vragen past, dan zal het je niet lukken een geweldig leven te hebben. Een belangrijk verschil tussen mijn vertaling en het boek van Jim Collins is dat ik spreek over “mijn/jouw wereld” en hij over “de wereld”. Dit doe ik, omdat volgens mij op persoonlijk niveau het hedgehog concept ook werkt als je de beste bent in jouw wereld. Stel dat je passie in de horeca ligt, dan hoef je – denk ik – echt niet het beste café van de wereld te hebben, als je binnen jouw stad dat maar nastreeft. Speel alvast met deze vragen, dan kom ik er later op terug.

Stap 5 gaat over discipline. Om succesvol te veranderen van goed naar geweldig is discipline essentieel. Ten eerste moet je zelf de discipline hebben om altijd te werken aan je eigen verandering. Ten tweede moet je altijd gedisciplineerd blijven denken aan je doel, je ontwikkeling en het pad dat je volgt. Ten derde moeten je acties gedisciplineerd zijn en blijven: niet teveel doen wat je niet direct helpt of je van je doel verwijdert. Zelf verwacht ik met deze stap de meeste problemen te krijgen, omdat ik snel afgeleid ben en altijd miljoen dingen wil.

Jim Collins geeft als tip een ‘stop doing’ lijst te maken als tegenhanger van de to-do lijstjes. Stop met de dingen die je niet helpen je doel te bereiken of kostbare energie kosten. Voor mij betekende dit, dat ik voorlopig het idee voor een eigen onderneming aan de kant gezet heb. Ooit wil ik dit zeker nog wel, maar nu heb ik andere prioriteiten. Ik denk bijvoorbeeld dat i2i veel meer kan zijn en dan richt ik me liever daar op.

Wat discipline ook betekent, is dat je niet stopt met de kleine dingen als je grotere doelen begint te bereiken. Fiets je nu graag naar je werk omdat de buitenlucht je de energie geeft om goed de dag door te komen, blijf dat dan ook doen als je straks een auto van de zaak hebt. Stop je met de kleine dingen, dan haal je het fundament onder je toekomstige succes weg (oftewel: blijf jezelf, want die persoon bereikt de toekomst).

Om de laatste stap, nummer zes, te vertalen moest ik goed nadenken, waarschijnlijk omdat ik op dit punt nog erg zwak scoor. Stap zes heet technology accelerators en gaat over het inzetten van technologie om je doelen te bereiken (en dus niet: technologie als doel op zich). Om van goed naar geweldig te gaan, moet je als het nodig is technologie durven inzetten, maar alleen als je daar eerst goed over nadenkt en goed weet hoe en waarom je deze technologie kunt gebruiken.

Sta me toe dit toe te lichten aan de hand van een persoonlijke ervaring: i2i. Toen ik begon met i2i – en vooral met alle bombastische ambities erbij – was dit voor mij een doel: ik wilde bloggen, ik wilde mensen met elkaar in contact brengen. Inmiddels snap ik dat i2i een middel moet zijn om mijn hogere doel, waarover ik later meer zal schrijven, te bereiken. i2i is, als ik het als technologische versneller gebruik, een middel en dat betekent onder andere dat i2i moet veranderen. Dit stuk is een voorbeeld van het nieuwe i2i: ik wil hiermee niet bijdragen aan een ontmoetingsplaats voor geïnspireerde mensen, maar door dit stuk mezelf beter begrijpen en laten inspireren en als ik daarmee ook jou kan raken, dan maakt me dat nog gelukkiger!

Het overkoepelende mechanisme dat deze zes stappen bindt en succes mogelijk maakt, heet het vliegwiel. Het vliegwiel kom ik ook later op terug in een apart stukje. In het kort is het vliegwiel de gedachte dat iedere gerichte stap die je neemt langzaam een gerichte, positieve beweging op gang brengt die je helpt in de overgang van goed naar geweldig. De eerste stappen hebben relatief weinig zichtbaar effect, maar ze brengen wel het vliegwiel aan het draaien en je moet ze nemen om later dezelfde stappen te kunnen zetten, die ogenschijnlijk veel meer effect hebben. Beetje bij beetje krijgt het vliegwiel momentum en op een gegeven moment is het niet meer te stoppen.

Hoewel ik de afgelopen maanden niet altijd in dezelfde richting tegen het vliegwiel duwde, heeft mijn vliegwiel toch al een beetje momentum gekregen, dat me helpt door te gaan met veranderen. Om mijn eigen vliegwiel veel momentum te geven moet ik weten in welke richting ik moet gaan duwen. Deze richting zal ik in het volgende stukje gaan ontdekken en daarna zal ik onderzoeken hoe ik dit vliegwiel steeds harder kan gaan laten draaien, zodat ik neit alleen antwoord heb op de vragen waarmee ik dit stukje begon, maar deze antwoorden ook kan realiseren.

(wordt vervolgd)

Jasper, i2i